Өнгөрсөн сарын 27-ны өдөр Хөвсгөл аймгийн Онцгой байдлын газарт Мөрөн сумын 9-р багийн 9-ийн 10 тоот айл шатаж байсныг 8-12 насны дөрвөн хүү өчүүхэн биедээ баймгүй зориг гаргаж, галыг маш түргэн хугацаанд унтрааж, гэр дотор байсан хөгжлийн бэрхшээлтэй, 58 настай, иргэн Ц.Цэндсүрэнгийн амь насыг гэрийн эд хогшлынх нь хамт авран хамгаалсан байсан талаар бид мэдээллэсэн. Хамгийн түрүүнд гүйж очиж хашаа давж орон, галыг унтраасан хоёр хүүгийн нэгтэй ярилцлаа.
-Миний дүү өөрийгөө танилцуулаач?
-Намайг Дарханбаатарын Бямбадорж гэдэг. “Гурван-Эрдэнэ” дунд сургуулийн зургадугаар ангид сурдаг.
-Тэр өдөр яг юу болсон талаар ярихгүй юу?
-Өдрийн гурван цагийн үед биднийг гудамжинд хөлбөмбөг тоглож байтал машин унасан хоёр том хүн “Айлын гэр шатаж байна” гээд орилсон. Бөмбөгөө хаяад харсан чинь арын гудамжны үзүүрийн айлын гэр дээврээсээ шатаж байсан. Тэгээд бид шууд очиж унтраахаар гүйлдсэн. Эхлээд Г.Энхбат бид хоёр гүйж очоод, хашаа руу нь орох гэтэл цоожтой байсан. Тэгэхээр нь хашааг нь давж ороод, гэрийнх нь үүдээр шагайтал нил утаа болчихсон байсан. Ашгүй гэрийн яг үүдэнд хагас канистр ус, шанага байсан. Канистрийг нь өргөж даахгүй байсан болохоор шанаганд ус хийгээд цацаад байсан. Араас манай нөгөө хоёр хашааны хаалга онгойлгуут ирж, дөрвүүлээ галыг унтраасан.
-Гэрт хүн байгааг яаж мэдсэн юм бэ?
-Очуутаа гэр лүү нь орсон чинь битүү утаа, баруун орон дээр нэг настай ах сууж байсан. Танай гэр шатаад байна, гэрээсээ гараарай гэхэд “Ах нь хөгжлийн бэрхшээлтэй, босч чаддаггүй юм. Миний дүү нар галаа унтраагаад, онцгой байдлынхныг дуудаарай. Том хүн дууд” гэсэн. Гэхдээ хүн дуудах хугацаа байгаагүй болохоор бид галыг шууд унтрааж эхэлсэн л дээ. Тэгээд усаа цацаад, гэрээс нь орж хөнжил гаргаж ирээд, гэр дээр нь гарч галыг дарж, гишгэж унтраасан. Яг унтраагаад дуусч байхад хажуу айлын ах хүрч ирээд гэрээс нь хайч гаргаж ирээд гал гарсан хэсгийн гэрийн эсгийг хайчлаад авчихсан.
-Тэгж хайчилдаг нь яаж байгаа юм бэ?
-Тэр шатсан хэсгийн эсгийг нь хайчилж авахгүй бол цаашаа цогшоод, нүүгээд яваад байдаг байхгүй юу. Салхитай өдөр байсан болохоор гал хурдан тархах гээд байсан.
-Ойр хавьд чинь том хүмүүс байгаагүй юм уу?
-Гал гарч байна гэж орилсон машинтай ах, эгч хоёр хашааны гаднаас бид нарт тэгж унтраа, тэгж цохь гээд зааж өгөөд байсан.
-Асч байгаа галаас айгаагүй юу?
-Айгаагүй. Шууд унтраах ёстой л гэж бодсон. Харин жаахан сандарсан.
-Амийг нь аварлаа гэж тэр хүн та нарт баярлалаа гэж хэлсэн үү?
-Хэлээгүй. Хөгжлийн бэрхшээлтэй, юм ярихдаа муу өвөө юм билээ. Хэлээгүй л болохоос мэдээж баярлаж байгаа байх аа.
-Амгийнхаа онцгой байдлын газрын даргатай уулзсан гэсэн. Та нарт талархал илэрхийлсэн үү?
-Тэгсээн. Биднийг аймаар магтаад, сайн хүүхдүүд байна гэсэн. Х.Баасансүрэн лам нэг нэг CD, 20, 20 мянган төгрөг өгсөн. Тэгээд бас цаашдаа та нарт дахиад зөндөө шагнал өгч магадгүй шүү гэж хэлсэн.
-Ангийн хүүхдүүд чинь юу гэж байна?
-Ангийнхан бүгдээрээ мэдчихсэн байна лээ. Магтаад л, юу болсон юм яриад өг гээд л байсан. Багш нар маань ч их магтсан.
-Чи том болоод ямар мэргэжилтэй хүн болох хүсэлтэй вэ?
-Гал сөнөөгч.
-Гал унтраасан болохоороо тэгж бодсон юм уу?
-Үгүй ээ. Багаасаа л тэгж боддог байсан. Манай нөгөө гурав цагдаа, мөрдөгч, хуульч болно гэсэн.
-Заавал гал сөнөөгч болоорой!
-Тэгнэ ээ.
-Онц сурдаг биз дээ?
-Онц сурдаг.
-Хэн хэнтэйгээ амьдардаг вэ, аав ээж нь магтаж байна уу?
-Аав, ээж хоёртойгоо амьдардаг. Ах, эгч хоёр маань тусдаа гарчихсан. Миний хүү сайн байна гээд зөндөө магтсан.